Deepdive #4
Cultureel DNA
Zo definieer je een helder, bedrijfsbreed Cultureel DNA als basis van jullie succesformule
Elk succesvol team deelt een eigen uniek Cultureel DNA
Dit is een set aan gedeelde waarden die fungeren als leidende principes voor soepele en effectieve samenwerking tussen teamleden. Voor kleinere teams is dit culturele DNA vaak impliciet aanwezig. Naarmate een team groeit, wordt het essentieel dat het culturele DNA expliciet te formuleren en toepasbaar te maken voor alle teamleden. Maar hoe doe je dit? En hoe zorg je dat je verder komt dan alleen woorden maar ook echt een DNA formuleert waar teamleden echt iets mee kunnen?
Voor het aantrekken van talent en het doorontwikkelen van het team is een inspirerend, richtinggevend en toepasbaar Cultureel DNA de onmisbare basis voor heldere samenwerking en voortdurende teamontwikkeling.
Waarom dat Culturele DNA de onmisbare basis is en hoe je dat kunt bewerkstelligen leggen we in deze deepdive uit. We zoomen daarvoor in op een aantal vragen die daar mee te maken hebben en gaan we een aantal praktische stappen langs.
Cultureel DNA = een duidelijke set aan expliciet gedefinieerde, bedrijfsbrede culturele waarden en gedragingen die de basis vormen voor de werkwijze en het succes van het team
ONDERWERP #1
Zo sla je de brug tussen je Missie Statement en je Culturele DNA
Een heldere, gedeelde cultuur is dé motor voor het succes van een team. Cultuur is een middel om het doel te bereiken, niet het doel zelf. De bedrijfsdoelstelling vormt het uiteindelijke doel. Kortom: het doel is leidend, terwijl de rol van cultuur is om het team in staat te stellen dat doel te verwezenlijken.
Dus, om het specifieke Culturele DNA van jouw bedrijf te definiëren, start je niet bij de culturele waarden en gedragingen; je begint bij de ambitie van het bedrijf, idealiter vastgelegd in een compacte en heldere Mission Statement. Deze Mission Statement weerspiegelt de ambitie van het bedrijf en het beoogde onderscheidend vermogen (qua expertise, werkwijze, klantbediening, etc.) dat jullie in staat stelt deze ambitie te verwezenlijken.
Er zijn twee belangrijke reden om bij de Missie Statement te starten
Ten eerste zorgt het voor objectieve redenering. Bepalen wat het juiste Culturele DNA van een bedrijf moet zijn, is geen subjectieve kwestie. Door bij het Missie Statement te beginnen, blijft het bedrijfsdoel leidend bij het vaststellen van het beoogde Culturele DNA, in plaats van de voorkeuren van bepaalde personen.
Ten tweede biedt starten bij het Missie Statement de kans om het Culturele DNA te definiëren zoals het bedrijf het wil hebben, niet zoals het nu is. De Missie Statement weerspiegelt een ambitie. Door het Culturele DNA te baseren op de vraag: "Welk Culturele DNA stelt ons optimaal in staat onze ambitie te verwezenlijken?" maak je van het Culturele DNA zelf een ambitie. Precies dat is de kern van het proces.
ONDERWERP #2
Het vormgeven van toepasbaar Cultureel DNA
Nu het fundament voor Cultureel DNA helder is – een krachtig Missie Statement opgebouwd uit Why, How en What (WHW) – richten we ons op het DNA zelf. Dit bestaat uit culturele waarden en gedragingen die de cultuur vormgeven en de missie versterken. Het doel is om deze waarden niet alleen inspirerend, maar ook praktisch en toepasbaar te maken in de dagelijkse praktijk.
Taal
De impact van een Cultureel DNA hangt sterk af van de gebruikte taal. Taal en cultuur zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Besteed daarom veel aandacht aan de precieze formulering. Culturele DNA’s kunnen inhoudelijk op elkaar lijken, maar de kracht schuilt in de nuance: de juiste toon en formulering maken het verschil.
Toepasbaarheid
De tweede succesfactor voor een sterk Cultureel DNA is de toepasbaarheid. Goed geschreven culturele waarden die slechts als posters op de muur hangen maken geen echte impact op de dagelijkse cultuur binnen een team. Echte impact ontstaat wanneer het Culturele DNA praktisch inzetbaar is bij teamactiviteiten zoals werving, onboarding, feedback geven en het beoordelen van prestaties. Alleen dan wordt het DNA een actief onderdeel van hoe het team functioneert.
Het doel is dat iedereen in het team de waarden niet alleen kent, maar ze ook in hun dagelijkse keuzes en gedrag kan toepassen.
Goede copywriting is cruciaal om waarden persoonlijk en herkenbaar te maken. Voor concrete toepasbaarheid is het essentieel om gedragsvoorbeelden toe te voegen, zodat iedereen goed begrijpt hoe het toepassen van een bepaalde culturele waarde in dagelijks gedrag eruitziet. Hiermee maak je de culturele waarden concreet genoeg voor teamleden om zelf leiding te geven aan gedrag en feedback.
Om de balans tussen inspirerend en concreet-toepasbaar te behouden, hanteren wij de volgende structuur voor Cultureel DNA:
ONDERWERP #3
Praktische tips voor de aanpak van het formuleren van je Culturele DNA
Nu we weten waarmee je start en hoe je Cultureel DNA opbouwt, is de laatste vraag hoe je het praktische proces aanpakt. Voor geloofwaardigheid, eigen karakter en breed draagvlak is het wenselijk om een brede vertegenwoordiging van het team bij het proces te betrekken. Dit kan door te starten met een heldere, vooraf geformuleerde Mission Statement, wat een 'co-writing' aanpak mogelijk maakt zonder te verzanden in wolligheid of inhoudelijke compromissen.
#1: Doe het samen
Voor geloofwaardigheid, een uniek karakter en breed draagvlak is het essentieel om het DNA via co-writing te formuleren. Het co-writing team bestaat uit diverse culturele ambassadeurs die de organisatie breed vertegenwoordigen: medewerkers in verschillende functies, met uiteenlopende dienstverbanden, van junioren tot senioren. Het co-writing proces moet resultaatgericht zijn en mag niet eindeloos voortduren. Twee sleutelrollen zijn onmisbaar: de procesfacilitator, die zorgt voor focus en concrete keuzes, en de copywriter, die de input van het team omzet in heldere en krachtige taal.
#2: De Missie Statement is leidend
Het co-writing team formuleert een cultuur die het team ondersteunt bij het behalen van zijn doelen. Het bepalen van deze doelen ligt bij de oprichter, directeur, partners of het managementteam. De Missie Statement moet daarom al duidelijk zijn voordat het co-writing proces start.
Tijdens het proces ligt de nadruk op het vormen van een cultuur die gericht is op de gewenste toekomst. Deze cultuur moet ambitieus zijn en verder kijken dan de huidige situatie, met als doel het team effectief naar zijn doelen te leiden.
#3: Test & scherp aan
Je culturele DNA moet zowel eigen als toepasbaar zijn. Daarom is iteratie belangrijk: zorg ervoor dat het co-writing team snel een eerste versie maakt en deze meteen test op praktische toepasbaarheid (bijvoorbeeld door de eerste versie meteen in een feedback oefening te gebruiken). Zo ontdek je direct overlap, blinde vlekken en kun je bijsturen waar nodig.
Door deze aanpak formuleer je een Cultureel DNA dat niet alleen gedragen wordt door het hele team, maar ook een duidelijk en ambitieus kompas biedt voor de toekomst.
WRAPPING UP
Een krachtige missie is het kompas van elke sterke cultuur
Een helder en uniek Cultureel DNA is de sleutel tot een winnende teamcultuur. Het begint bij een krachtige Mission Statement, opgebouwd uit een duidelijke Why, How en What. Dit vormt de basis voor scherp gedefinieerde waarden en gedragingen die het team richting geven en helpen hun doelen te behalen.
De kracht van Cultureel DNA ligt in de taal en de toepasbaarheid in de dagelijkse praktijk. Het is essentieel dat teamleden de waarden niet alleen begrijpen, maar deze ook vertalen naar hun keuzes en gedrag. Door een co-writing aanpak te hanteren, waarbij diverse teamleden bijdragen aan de formulering van de cultuur, ontstaat een DNA dat geloofwaardig, authentiek en effectief is